Usługi w zakresie badań, certyfikacji, szkoleń i inspekcji

HomeUmowa ATP – informacje ogólne

Umowa ATP – informacje ogólne

Umowia ATP (Agreement on the International Carriage of Perishable Foodstuffs and on the Special Equipment to be Used for such Carriage) – to kluczowe porozumienie regulujące międzynarodowy transport łatwo psujących się produktów spożywczych. Umowa ATP, przyjęta w ramach Komisji Ekonomicznej ONZ dla Europy (UNECE), stanowi fundamentalny zbiór zasad dotyczących bezpiecznego, skutecznego i zrównoważonego transportu tego typu towarów na całym świecie.

Znajdą tu Państwo kluczowe informacje dotyczące definicji i zakresu zastosowania umowy, wymogów dotyczących specjalistycznego wyposażenia transportowego oraz procedur związanych z przewozem i dokumentacją.

Aby lepiej zrozumieć, jak Umowa ATP wpływa na międzynarodowy handel produktami spożywczymi i jakie są jej korzyści oraz wymagania, zachęcamy do kliknięcia w odpowiednie kafelki obok.

Informacje szczegółowe Umowie ATP

Umowa ATP - informacje ogólne

Umowa o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP) została sporządzona w Genewie 1 września 1970 roku. Polska jest sygnatariuszem tej umowy od 1984 roku.

Umowa ATP oraz jej załączniki są regularnie uaktualniane przez Grupę Roboczą do spraw Przewozu Szybko Psujących się Artykułów Żywnościowych Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, znanej jako WP11.

Obecnie obowiązująca w Polsce wersja Umowy ATP znajduje się w Dzienniku Ustaw z 2022 roku, pozycja 1824.

Umowa określa warunki, jakie muszą spełniać środki transportu przeznaczone do przewozu szybko psujących się artykułów żywnościowych. Zawiera definicje, normy, warunki badań, sposób oznakowania specjalnych pojazdów oraz wymagane temperatury podczas przewozu.

Stosowanie przepisów wynikających z Umowy ATP jest obowiązkowe w przypadku transportu wszystkich produktów mrożonych oraz niektórych produktów schłodzonych.

Do 2018 roku do Umowy ATP przystąpiło 50 państw.

Państwa będące stronami Umowy dążą do utrzymania jakości transportowanej żywności oraz rozwoju handlu międzynarodowego w tym zakresie.

Rodzaje transportu objęte umową to:

  • transport samochodowy,
  • transport kolejowy,
  • transport morski (o ile odbywa się na odległość mniejszą niż 150 km i bez przeładunku środkami transportu używanymi do przewozu lądowego lub przewozów lądowych, lub między dwoma takimi przewozami lądowymi).

Certyfikat ATP

Certyfikat ATP (Autoryzacja Techniczna Pojazdu) to dokument potwierdzający, że pojazd ciężarowy lub autobus spełnia wymagania techniczne i jest dopuszczony do przewozu towarów w transporcie międzynarodowym, w szczególności produktów spożywczych, które wymagają określonych warunków transportu.

Aby uzyskać certyfikat ATP, pojazd musi przejść badania techniczne, które są wykonywane w specjalistycznych stacjach badawczych. W ramach badań sprawdzane są m.in. właściwości termiczne i izolacyjne nadwozia oraz systemy chłodnicze lub grzewcze, w zależności od rodzaju ładunku, który będzie przewożony.

Certyfikat ATP jest ważny przez okres 6 lat, pod warunkiem, że pojazd przeprowadzi co najmniej raz w roku przegląd techniczny w zakresie nadwozia i systemu chłodniczego lub grzewczego. Po upływie tego okresu konieczne jest ponowne wykonanie badań technicznych i uzyskanie nowego certyfikatu ATP.

Certyfikat ATP jest ważny na terenie wszystkich krajów, które podpisały Konwencję ATP, w tym w większości krajów europejskich oraz niektórych krajów spoza Europy, takich jak Rosja czy Chiny.

Wzór wystawianego przez COCH certyfikatu ATP przestawiony jest poniżej:

Tabliczka i klasyfikacja

Wzór tabliczki:

W umowie ATP (A – aqreement, umowa; T – transport; P – perisahble, szybko psująca się żywność) środki transportu są klasyfikowane zgodnie z ich przeznaczeniem i wyposażeniem oraz wartością współczynnika przenikania ciepła ,,K’’.

Pierwsza litera oznacza rodzaj środka transportu:

  • I – izotermiczny
  • F – z mechanicznym urządzeniem chłodniczym – chłodnia
  • C – ogrzewany środek transportu
  • R – z układem chłodniczym – lodownia
  • B – z mechanicznym urządzeniem chłodniczo-grzewczym

Druga litera odpowiada za typ izolacji cieplnej:

  • R – izolacja wzmocniona
  • N – izolacja normalna

Trzecia litera oznacza klasę temperatur:

  • A÷F – dla chłodni
  • A÷D – dla lodownia
  • A÷D – dla ogrzewanych środków transportu
  • A÷L – dla pojazdów z urządzeniem chłodniczym i grzewczym

Litera X występująca na czwartej pozycji oznacza, że środek transportu wyposażony jest w zdejmowalne lub zależne urządzenie cieplne.

Przykłady oznakowań chłodni i odpowiadające im zakresy temperatur przewozu oraz współczynniki przenikania ciepła K:

  • FNA – od +12°C do 0°C, k ≤ 0,7 〈W/m²K〉
  • FRB – od +12°C do -10°C, k ≤ 0,4 〈W/m²K〉
  • FRC – od +12°C do -20°C, k ≤ 0,4 〈W/m²K〉

Znak ATP

Znak rozpoznawczy ATP składa się z:

  • znaku klasyfikacji (na przykład FRC),
  • daty ważności certyfikatu (na przykład 25-06-2021).

Znak rozpoznawczy ATP składa się z ciemnoniebieskich liter na białym tle.

Wysokość liter powinna wynosić co najmniej 100 mm dla znaku informującego o rodzaju klasyfikacji i przynajmniej 50 mm dla terminu ważności.

W przypadku mniejszych środków transportu o masie całkowitej nie większej niż 3,5 tony, dopuszcza się zmniejszenie wysokości liter znaku klasyfikacji do 50 mm (w przypadku rodzaju klasyfikacji) oraz do 25 mm (w przypadku daty ważności badania).

Oznakowanie badania ATP powinno znajdować się w górnych przednich narożnikach izolowanego cieplnie środka transportu.

Znak rozpoznawczy należy usunąć, gdy tylko środek transportu przestanie spełniać wymogi Umowy ATP.

Dane podane na oznakowaniu ATP (rodzaj klasyfikacji i data ważności) muszą być zgodne ze specyfikacją powiązanego z nim certyfikatu ATP.

Kontrola okresowa

Kontrola okresowa środków transportu chłodniczego zgodnie z umową ATP jest wymagana regularnie, począwszy od 6 lat od daty produkcji pojazdu, następnie co 3 lata. Wyjątkowo, kontrola może być przeprowadzana na żądanie właściwych władz. Podczas tych badań sprawdzane są kluczowe parametry, takie jak efektywność urządzenia chłodniczego w schładzaniu nadwozia do odpowiedniej temperatury w określonym czasie oraz stan izolacji termicznej, uszczelnień drzwi, grubości ścian i działania termostatu. Pozytywny wynik kontroli pozwala na uzyskanie certyfikatu ATP i przedłużenie eksploatacji pojazdu w dotychczasowej klasie przez kolejne trzy lata. Kontrole przeprowadzają wyszkoleni inspektorzy w specjalistycznych stacjach badawczych, takich jak Centralny Ośrodek Chłodnictwa (COCH), korzystając z odpowiedniego sprzętu pomiarowego.

Żywność - klasyfikacja

Temperaturę transportu powyżej 0°C obejmują klasy: FRC, FRC/X, RRC, RRX, FRB, FRB/X, RRB, RBB/X, FNA, FNA/X, RNA, RNA/X.

ProduktTemperatura maksymalna
Surowe mleko1.+6°C
Mięso czerwone2 i duża dziczyzna (inna niż czerwone podroby).+7°C
Produkty mięsne3, mleko pasteryzowane, masło, świeży nabiał, (jogurt, kefir, śmietana, świeży ser4), gotowe do spożycia przyrządzone surowe warzywa i produkty warzywne5, skoncentrowany sok owocowy i produkty rybne niewymienione poniżej.W temperaturze +6°C lub w temperaturze wskazanej na metce i/lub dokumentacji transportowej.
Dziczyzna (inna niż dziczyzna duża), drób, króliki.+4°C
Czerwone podroby.+3°C
Mięso mielone.W temperaturze +2°C lub w temperaturze wskazanej na metce i/lub dokumentacji transportowej.
Ryby nieprzetworzone, mięczaki i skorupiaki6.Na topniejącym lodzie lub w temperaturze topniejącego lodu.
  1. Gdy mleko jest odbierane z gospodarstwa rolnego w celu bezpośredniej obróbki, temperatura może się podnieść podczas transportu do +10°C.
  2. W każdej postaci.
  3. Z wyjątkiem produktów w pełni przetworzonych przez solenie, wędzenie, suszenie lub sterylizację.
  4. Świeży ser oznacza ser niedojrzewający (niedojrzały), gotowy do konsumpcji w krótkim okresie po wyprodukowaniu, który ma ograniczony okres przydatności do spożycia.
  5. Surowe warzywa rozdrobnione, krojone na plastry lub zmniejszone w wielkości w inny sposób, ale z wyłączeniem tych, które były tylko myte, obierane lub przecinane na pół.
  6. Z wyjątkiem żywych ryb, żywych mięczaków i żywych skorupiaków.

Temperaturę transportu od 0°C do -10°C obejmują klasy: FRC, FRC/X, RRC, RRX, FRB, FRB/X, RRB, RBB/X, FNA, FNA/X, RNA, RNA/X.

ProduktTemperatura maksymalna
Masło.-10°C
Masło i skoncentrowany sok owocowy.Patrz punkt 7.
  1. Dla wymienionych produktów żywnościowych głęboko mrożonych i mrożonych, które są przeznaczone do natychmiastowej obróbki po przybyciu na miejsce, można dopuścić powolny przyrost ich temperatury podczas przewozu, aby przybyły na miejsce mając temperaturę nie wyższą od żądanej przez nadawcę i wskazanej w umowie o przewozie. Temperatura ta nie może przekraczać najwyższej temperatury dopuszczalnej dla danego produktu żywnościowego w stanie chłodzonym wymienionej w załączniku 3 Umowy ATP.

Temperaturę transportu poniżej -10°C obejmują klasy: FRC, FRC/X, RRC, RRC/X.

ProduktTemperatura maksymalna
Wszystkie produkty żywnościowe mrożone (z wyjątkiem masła).-12°C
Ryby, produkty rybne, mięczaki i skorupiaki mrożone lub (głęboko) szybko mrożone i wszystkie inne głęboko mrożone produkty żywnościowe.-18°C
Lody.-20°C

Strony umowy

Lista państw, które ratyfikowały konwencję ATP, czyli umowę o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych:
  • Albania
    26.01.2005
  • Andora
    14.07.2008
  • Arabia Saudyjska
    13.01.2015
  • Austria
    01.03.1977
  • Azerbejdżan
    08.05.2000
  • Belgia
    01.10.1979
  • Białoruś
    03.08.2001
  • Bośnia i Hercegowina
    12.01.1994
  • Bułgaria
    26.01.1978
  • Chorwacja
    03.08.1992
  • Czarnogóra
    23.10.2006
  • Czechy
    02.06.1993
  • Dania
    22.11.1976
 
 
 
 
 
 
  • Estonia
    06.02.1998
  • Finlandia
    15.05.1980
  • Francja
    01.03.1971
  • Grecja
    01.04.1992
  • Gruzja
    30.11.1998
  • Hiszpania
    24.04.1972
  • Holandia
    30.11.1978
  • Irlandia
    22.03.1988
  • Kazachstan
    17.07.1995
  • Kirgistan
    22.10.2012
  • Litwa
    28.04.2000
  • Luksemburg
    09.05.1978
  • Łotwa
    06.02.2003
 
  • Macedonia
    20.12.1999
  • Maroko
    05.03.1981
  • Mołdawia
    11.09.2007
  • Monako
    24.10.2001
  • Niemcy
    08.10.1974
  • Norwegia
    14.07.1979
  • Polska
    05.05.1983
  • Portugalia
    15.08.1988
  • Rosja
    10.09.1971
  • Rumunia
    22.04.1999
  • San Marino
    17.05.2016
  • Serbia
    12.03.2001
 
 
 
  • Słowacja
    28.05.1993
  • Słowenia
    06.08.1993
  • Stany Zjednoczone
    20.01.1983
  • Szwecja
    13.12.1978
  • Tadżykistan
    28.12.2011
  • Tunezja
    03.04.2007
  • Turcja
    21.12.2012
  • Ukraina
    25.07.2007
  • Uzbekistan
    11.01.1999
  • Węgry
    04.12.1987
  • Włochy
    30.09.1977
  • Wielka Brytania
    05.10.1979

Bezpieczeństwo potwierdzone akredytacją

Dane kontaktowe

Poniżej znajdziesz spis danych kontaktowych do Laboratorium COCH

  • Badanie i ocena
  • Szkolenia i kompetencje
  • Certyfikacja
  • Inspekcja i nadzór
  • Zamów usługę
  • Nowości
  • O nas
  • Kontakt