Wymogi dotyczące ekoprojektu dla agregatów wody lodowej i badania ziębiarek cieczy zgodnie z normą PN-EN 14511
Wymogi dotyczące ekoprojektu mają na celu ujednolicenie na całym terytorium Unii uregulowań dotyczących zużycia energii, odnoszących się do wielu urządzeń – w tym agregatów do schładzania cieczy – i przyczynić się tym samym do lepszego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz podniesienia efektywności środowiskowej tych produktów.
W Centralnym Ośrodku Chłodnictwa „COCH” w Krakowie wykonywane są badania wszystkich urządzeń, o których tu mowa. W niniejszym opracowaniu zawarto informacje na temat badań agregatów do oziębiania cieczy oraz agregatów chłodniczych przeznaczonych do klimatyzacji bytowej. Urządzenia te chyba najbardziej znane są pod nazwą „agregaty wody lodowej”, w literaturze i normach natomiast spotykane są nazwy „ziębiarki cieczy” (np. na stronie PKN normy z serii PN-EN 14511-1:2018 zatytułowane zostały „Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła do grzania i ziębienia oraz ziębiarki do procesów przemysłowych, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym”) bądź „schładzarki cieczy”.
Podstawowe definicje:
Powyższe definicje zamieszczone w rozporządzeniach [1] i [2] są analogiczne do tych zawartych w normach z serii PN-EN 14511, jednakże należy zauważyć w ostatniej przetłumaczonej na język polski wersji normy używano nieco innych terminów przy określaniu nazw urządzeń.
Warunki badań zgodnie z normą PN-EN 14511
W tabelach 1-5 przedstawione zostały warunki badań zgodnie z normą PN-EN 14511-2 dla różnych rodzajów agregatów/schładzaczy cieczy. UWAGA: Urządzenia z oddzielnym skraplaczem są badane z użyciem skraplacza chłodzonego wodą (solanką), którego charakterystyka powinna umożliwiać osiągnięcie wymaganych warunków pracy ziębiarki.
![](https://www.coch.pl/wp-content/uploads/2021/12/chlodnictwo-COCH-chik05-po-korekcie0203-01tab1-608x1024.png)
![](https://www.coch.pl/wp-content/uploads/2021/12/chlodnictwo-COCH-chik05-po-korekcie0204-01tab5-1024x451.png)
Metodyka pomiarów
Wyznaczenie wydajności chłodniczej
Wydajność chłodnicza wyznaczana na podstawie pomiaru strumienia objętości wody oraz jej temperatur na dopływie i odpływie z urządzenia, z uwzględnieniem właściwej pojemności cieplnej i gęstości. W trakcie pomiarów zachowywane muszą być dopuszczalne odchylenia (tabela 6.).
Wydajność chłodniczą obliczany na podstawie zależności (po lewej). Wydajność odzysku ciepła jest określana za pomocą wzoru przedstawionego poniżej (po prawej.
![](https://www.coch.pl/wp-content/uploads/2021/12/chlodnictwo-COCH-chik05-po-korekcie0204-01wza1-1024x570.png)
![](https://www.coch.pl/wp-content/uploads/2021/12/chlodnictwo-COCH-chik05-po-korekcie0204-01wz2-1024x560.png)
![](https://www.coch.pl/wp-content/uploads/2021/12/chlodnictwo-COCH-chik05-po-korekcie0204-01tab6-1024x603.png)
Wyznaczenie poboru mocy efektywnej
Średni pobór mocy powinien zostać wyznaczony na podstawie scalonej mocy elektrycznej w tym samym okresie zbierania danych, jaki został przyjęty do wyznaczenia wydajności chłodzenia i wydajności odzysku ciepła. Przy wyznaczaniu tych wartości należy uwzględnić moc pobieraną przez pompy cieczy, moc ta wyznaczana jest za pomocą zależności zamieszczonych w normie przy uwzględnieniu różnicy ciśnień statycznych zewnętrznych bądź wewnętrznych, w zależności od tego czy jest ona integralną częścią urządzenia czy też nie. Sposób postępowania i algorytm obliczeń zamieszczono w trzeciej części omawianej normy.
W przypadku zespołów z oddzielnym skraplaczem moc pobierana przez pomocniczą pompę cieczy dla oddzielnego skraplacza nie powinna być uwzględniania w efektywnej mocy pobieranej urządzenia.
Norma określa wymagania w stosunku do dokładności pomiarów oraz stosowanego sprzętu pomiarowego.
Akredytowane laboratorium badawcze COCH
Laboratorium Urządzeń Chłodniczych Centralnego Ośrodka Chłodnictwa „COCH” w Krakowie Sp. z o.o. przeprowadza badania urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła, w tym wyżej omówionych agregatów wody lodowej (chillerów). Prowadzimy działalność zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17025. Badania ageratów wykonywane w COCH objęte są akredytacją polskiego systemu laboratoriów badawczych (akredytacja Polskiego Centrum Akredytacji nr AB 308) oraz licencją na stosowanie międzynarodowego znaku ILAC MRA, o wzajemnym uznawaniu raportów z badań wydawanych przez akredytowane laboratoria na całym świecie.
Laboratorium dysponuje kilkoma komorami badawczymi zapewniającymi możliwości badania urządzeń o szerokim zakresie wydajności.
Podstawowe dane techniczne jednej z komór badawczych (schemat ideowy przedstawiono na rysunku 1.):
- wymiary: 26 x 4 x 6 m
- zakres regulacji temperatur od -30 do 50°C;
- zakres regulacji wilgotności od 10 do 98% RH;
- regulacja prędkości przepływu powietrza.
![](https://www.coch.pl/wp-content/uploads/2021/12/chlodnictwo-COCH-chik05-po-korekcie0205-02rys1-1-1024x478.png)
Zakres badań może obejmować wyznaczenie:
Dodatkowe pomiary i badania zgodnie z normą PN EN 14511:
LITERATURA:
[1] Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1095 z dnia 5 maja 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla szaf chłodniczych lub mroźniczych, schładzarek lub zamrażarek szokowych, urządzeń skraplających i agregatów do oziębiania cieczy.
[2] Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2281 z dnia 30 listopada 2016 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych
z energią w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów do ogrzewania powietrznego, produktów chłodzących, wysokotemperaturowych agregatów chłodniczych i klimakonwektorów wentylatorowych.
[3] PN-EN 14511-1:2018-08.
[4] PN-EN 14511-2:2018-08.
[5] PN-EN 14511-3:2018-08.
[6] PN-EN 14511-3:2018-08.
[7] PN-EN 14511-2:2009.
[8] www.pkn.pl dostęp 28.05.2021
Autorzy: mgr inż. Dorota NIEDOJADŁO, mgr inż. Bogdan SZCZEPAŃSKI