Wymogi dotyczące ekoprojektu dla agregatów wody lodowej i badania ziębiarek cieczy zgodnie z normą PN-EN 14511
Wymogi dotyczące ekoprojektu mają na celu ujednolicenie na całym terytorium Unii uregulowań dotyczących zużycia energii, odnoszących się do wielu urządzeń – w tym agregatów do schładzania cieczy – i przyczynić się tym samym do lepszego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz podniesienia efektywności środowiskowej tych produktów.
1. Rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1095 z dnia 5 maja 2015 roku. Rozporządzenie to określa wymagania dla agregatów do oziębiania cieczy oraz szaf chłodniczych lub mroźniczych, schładzarek lub zamrażarek szokowych, a także urządzeń skraplających.
2. Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2281 z dnia 30 listopada 2016 roku dla produktów do ogrzewania powietrznego, produktów chłodzących, wysokotemperaturowych agregatów chłodniczych i klimakonwektorów wentylatorowych.
W Centralnym Ośrodku Chłodnictwa „COCH” w Krakowie wykonywane są badania wszystkich urządzeń, o których tu mowa. W niniejszym opracowaniu zawarto informacje na temat badań agregatów do oziębiania cieczy oraz agregatów chłodniczych przeznaczonych do klimatyzacji bytowej. Urządzenia te chyba najbardziej znane są pod nazwą „agregaty wody lodowej”, w literaturze i normach natomiast spotykane są nazwy „ziębiarki cieczy” (np. na stronie PKN normy z serii PN-EN 14511-1:2018 zatytułowane zostały „Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła do grzania i ziębienia oraz ziębiarki do procesów przemysłowych, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym”) bądź „schładzarki cieczy”.
Podstawowe definicje:
Powyższe definicje zamieszczone w rozporządzeniach [1] i [2] są analogiczne do tych zawartych w normach z serii PN-EN 14511, jednakże należy zauważyć w ostatniej przetłumaczonej na język polski wersji normy używano nieco innych terminów przy określaniu nazw urządzeń.
Warunki badań zgodnie z normą PN-EN 14511
W tabelach 1-5 przedstawione zostały warunki badań zgodnie z normą PN-EN 14511-2 dla różnych rodzajów agregatów/schładzaczy cieczy. UWAGA: Urządzenia z oddzielnym skraplaczem są badane z użyciem skraplacza chłodzonego wodą (solanką), którego charakterystyka powinna umożliwiać osiągnięcie wymaganych warunków pracy ziębiarki.
Metodyka pomiarów
Wyznaczenie wydajności chłodniczej
Wydajność chłodnicza wyznaczana na podstawie pomiaru strumienia objętości wody oraz jej temperatur na dopływie i odpływie z urządzenia, z uwzględnieniem właściwej pojemności cieplnej i gęstości. W trakcie pomiarów zachowywane muszą być dopuszczalne odchylenia (tabela 6.).
Wydajność chłodniczą obliczany na podstawie zależności (po lewej). Wydajność odzysku ciepła jest określana za pomocą wzoru przedstawionego poniżej (po prawej.
Wyznaczenie poboru mocy efektywnej
Średni pobór mocy powinien zostać wyznaczony na podstawie scalonej mocy elektrycznej w tym samym okresie zbierania danych, jaki został przyjęty do wyznaczenia wydajności chłodzenia i wydajności odzysku ciepła. Przy wyznaczaniu tych wartości należy uwzględnić moc pobieraną przez pompy cieczy, moc ta wyznaczana jest za pomocą zależności zamieszczonych w normie przy uwzględnieniu różnicy ciśnień statycznych zewnętrznych bądź wewnętrznych, w zależności od tego czy jest ona integralną częścią urządzenia czy też nie. Sposób postępowania i algorytm obliczeń zamieszczono w trzeciej części omawianej normy.
W przypadku zespołów z oddzielnym skraplaczem moc pobierana przez pomocniczą pompę cieczy dla oddzielnego skraplacza nie powinna być uwzględniania w efektywnej mocy pobieranej urządzenia.
Norma określa wymagania w stosunku do dokładności pomiarów oraz stosowanego sprzętu pomiarowego.
Akredytowane laboratorium badawcze COCH
Laboratorium Urządzeń Chłodniczych Centralnego Ośrodka Chłodnictwa „COCH” w Krakowie Sp. z o.o. przeprowadza badania urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła, w tym wyżej omówionych agregatów wody lodowej (chillerów). Prowadzimy działalność zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17025. Badania ageratów wykonywane w COCH objęte są akredytacją polskiego systemu laboratoriów badawczych (akredytacja Polskiego Centrum Akredytacji nr AB 308) oraz licencją na stosowanie międzynarodowego znaku ILAC MRA, o wzajemnym uznawaniu raportów z badań wydawanych przez akredytowane laboratoria na całym świecie.
Laboratorium dysponuje kilkoma komorami badawczymi zapewniającymi możliwości badania urządzeń o szerokim zakresie wydajności.
Podstawowe dane techniczne jednej z komór badawczych (schemat ideowy przedstawiono na rysunku 1.):
- wymiary: 26 x 4 x 6 m
- zakres regulacji temperatur od -30 do 50°C;
- zakres regulacji wilgotności od 10 do 98% RH;
- regulacja prędkości przepływu powietrza.
Zakres badań może obejmować wyznaczenie:
Dodatkowe pomiary i badania zgodnie z normą PN EN 14511:
LITERATURA:
[1] Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1095 z dnia 5 maja 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla szaf chłodniczych lub mroźniczych, schładzarek lub zamrażarek szokowych, urządzeń skraplających i agregatów do oziębiania cieczy.
[2] Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2281 z dnia 30 listopada 2016 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych
z energią w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów do ogrzewania powietrznego, produktów chłodzących, wysokotemperaturowych agregatów chłodniczych i klimakonwektorów wentylatorowych.
[3] PN-EN 14511-1:2018-08.
[4] PN-EN 14511-2:2018-08.
[5] PN-EN 14511-3:2018-08.
[6] PN-EN 14511-3:2018-08.
[7] PN-EN 14511-2:2009.
[8] www.pkn.pl dostęp 28.05.2021
Autorzy: mgr inż. Dorota NIEDOJADŁO, mgr inż. Bogdan SZCZEPAŃSKI
