Wymagania dotyczące etykiet energetycznych mebli
– badanie mebli chłodniczych w COCH w Krakowie
Meble chłodnicze są powszechnie wykorzystywane przy sprzedaży i ekspozycji żywności we wszelkiego rodzaju sklepach branży spożywczej, a liczba ich różnorodnych zastosowań ciągle rośnie. Rosnące wymagania ekologiczne i ekonomiczne, zaostrzające się przepisy, a także znaczna konkurencja międzynarodowa i krajowa wymuszają wzrost zainteresowania badaniami tych urządzeń w celu spełnienia wymogu etykietowania energetycznego urządzeń chłodniczych sprzedaży bezpośredniej.
Rozporządzenie ustanawia wymogi dotyczące etykietowania urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej, w tym urządzeń sprzedawanych do chłodzenia artykułów innych niż środki spożywcze, i ma zastosowanie do następujących urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej:
W odniesieniu do etykietowania energetycznego profesjonalnych szaf chłodniczych lub mroźniczych stosuje się Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/1094.
Urządzenia chłodnicze z funkcją sprzedaży bezpośredniej
Zgodnie z definicjami zawartymi w rozporządzeniu:
- urządzenie chłodnicze z funkcją sprzedaży bezpośredniej oznacza szafę izolowaną z co najmniej jedną komorą, w której panują warunki o konkretnej kontrolowanej temperaturze, chłodzoną poprzez naturalną lub wymuszoną konwekcję przy wykorzystaniu co najmniej jednego sposobu zużycia energii i która jest przeznaczona do prezentowania i sprzedaży klientom – z opcją wspomaganego wydawania lub bez takiej opcji – środków spożywczych i innych artykułów przechowywanych w określonej temperaturze niższej niż temperatura otoczenia, bezpośrednio przez otwarte boki lub przez przynajmniej jedne drzwi,lub przynajmniej jedną szufladę, uwzględniając urządzenia chłodnicze z funkcją sprzedaży bezpośredniej z przestrzeniami wykorzystywanymi do przechowywania środków spożywczych i innych artykułów niedostępnych dla klientów oraz wyłączając minibary i urządzenia do przechowywania wina;
- urządzenia chłodnicze z funkcją sprzedaży bezpośredniej przetwarzające żywność oznaczają urządzenia chłodnicze z funkcją sprzedaży bezpośredniej specjalnie zbadane i zatwierdzone pod kątem przetwarzania żywności, takie jak maszyny do produkcji lodów (…).
Specjalnie zbadany i zatwierdzony oznacza, że produkt spełnia wszystkie poniższe wymogi:
a) został specjalnie zaprojektowany i zbadany pod względem wspomnianych warunków użytkowania lub zastosowań, zgodnie ze wspomnianym prawodawstwem unijnym lub powiązanymi aktami prawnymi, odpowiednimi przepisami państwa członkowskiego lub odpowiednimi normami europejskimi lub międzynarodowymi;
b) posiada dołączony dowód, który należy dołączyć do dokumentacji technicznej w postaci certyfikatu, znaku homologacji typu lub sprawozdania z badania, potwierdzający, że dany produkt został zatwierdzony specjalnie do użytku we wspomnianych warunkach użytkowania lub zastosowaniach;
c) jest wprowadzany do obrotu specjalnie z myślą o danym warunku operacyjnym lub zastosowaniu, czego dowodzą co najmniej dokumentacja techniczna, informacje dotyczące produktu oraz wszelkie materiały reklamowe lub marketingowe [1].
Metody pomiarów i obliczenia
EEI urządzenia chłodniczego z funkcją sprzedaży bezpośredniej ustala się zgodnie z rozporządzeniem [1]
Pomiarów i obliczeń do celów zapewnienia zgodności i weryfikacji zgodności z wymogami rozporządzenia, o którym mowa w artykule, dokonuje się przy użyciu zharmonizowanych norm lub przy użyciu innych wiarygodnych, dokładnych i odtwarzalnych metod uwzględniających powszechnie uznane najnowocześniejsze metody i zgodnych z następującymi określonymi poniżej przepisami. Numery referencyjne tych zharmonizowanych norm zostały w tym celu opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Ogólne warunki badań:
a) warunki otoczenia muszą odpowiadać zestawowi 1, z wyjątkiem zamrażarek do lodów i witryn do lodów gałkowych, które należy badać w warunkach otoczenia odpowiadających zestawowi 2 przedstawionemu w tabeli 2;
b) w przypadku możliwości ustawienia różnych temperatur w komorze należy ją badać w najniższej temperaturze roboczej;
c) chłodnicze automaty sprzedające z komorami o zmiennej pojemności muszą być badane w warunkach, w których pojemność netto komory o najwyższej temperaturze roboczej została dostosowana do minimalnej pojemności netto tej komory;
d) w przypadku chłodziarek napojów prędkość chłodzenia jest podana dla czasu przywrócenia połowy zawartości [1].
Powrót do etykiet o skali „od A do G”
Gdy wiele lat temu wprowadzano etykiety energetyczne dla urządzeń większość z nich spełniała wymogi najniższych klas (E, F, G), jednak wraz z rozwojem technologicznym nowe modele zaczęły kwalifikować się do klas coraz wyższych i obecnie większość z nich znajduje się w klasach najwyższych (od A+ do A+++), a produkty z klas początkowo istniejących praktycznie nie są już produkowane. Sytuacja taka sprawiła, że konsumenci zaczęli mieć problemy z odróżnianiem produktów najbardziej wydajnych, dodawanie kolejnych plusów utrudniało rozpoznawanie, w związku z tym Komisja Europejska zdecydowała, aby przywrócić dobrze już znaną jednolitą etykietę efektywności energetycznej o skali od A do G –tabela 2.
Nowe etykiety energetyczne i baza EPREL
Od dnia 1 marca 2021 roku w sklepach stacjonarnych i internetowych dla europejskich konsumentów powinny być widoczne już nowe etykiety dla urządzeń. Bardzo ciekawym i przydatnym nowym elementem etykiet jest kod QR, dzięki któremu każdy z konsumentów będzie mógł w bardzo prosty sposób uzyskać dodatkowe dane na temat produktu. Dane te wprowadzane są przez producentów i importerów do tak zwanej bazy EPREL.
Baza ta powstała w celu ułatwienia kontroli zgodności krajowym organom nadzoru rynku. Przedłużające się kontrole, których efektem jest obecność na rynku produktów niezgodnych z przepisami, uważane są jako jedną z podstawowych przyczyn utraty potencjalnych oszczędności energii.
Baza składa się z dwóch części:
I. baza „zamknięta”, do której dostęp mają organy nadzoru rynku (UOKiK, UKE oraz WIIH), zawierająca szczegółową dokumentację techniczną niezbędną do przeprowadzenia kontroli zgodności;
II. baza „publiczna”, dostępna dla konsumentów, praktyczna i łatwa w stosowaniu, zawierająca informacje dotyczące etykiet energetycznych i karty informacyjne produktów.
Etykiety, w zależności od rodzaju produktu, mogą przekazać konsumentowi (za pomocą intuicyjnych piktogramów) także inne – niedotyczące energii – informacje, pozwalające na porównanie urządzeń i dokonywanie bardziej świadomych wyborów, na przykład informacje na temat emitowanego hałasu itp.
Badania mebli chłodniczych
Badania mebli chłodniczych, mające na celu określenie efektywności energetycznej, przeprowadza się zgodnie z normą PN EN ISO 23953. Norma definiuje te urządzenia jako oziębiane za pomocą systemów ziębniczych, umożliwiające umieszczanie w nich wychłodzonych i zamrożonych produktów spożywczych w celu ich eksponowania i przechowywania w zalecanych zakresach temperatur. W wymienionej powyżej normie wyróżnia się szereg rodzajów mebli chłodniczych, między innymi pionowe, półpionowe, poziome (lady), wysepkowe, zamknięte, otwarte, przystosowane do serwowania żywności przez obsługę, samoobsługowe, wielotemperaturowe meble złożone i inne.
Oprócz klasyfikacji mebli norma zawiera między innymi informacje dotyczące:
- przygotowania komory badawczej, w tym sprawdzenie zgodności i charakterystyki pomieszczenia z wymaganiami normy;
- przygotowania mebli do badań;
- sposobu usytuowania mebla w pomieszczeniu;
- wyposażenia komory badawczej i badanego mebla w przyrządy i aparaturę pomiarową;
- rozruchu mebla;
- ustalania warunków pomiaru;
- próby temperaturowej (wraz z próbą odszraniania);
- próby kondensacji pary wodnej;
- próby zużycia energii elektrycznej;
- pomiaru wydajności instalacji ziębniczej mebla;
- klasyfikacji temperaturowej mebli.
Rosnące wymagania ekologiczne i ekonomiczne, zaostrzające się przepisy, a także znaczna konkurencja międzynarodowa i krajowa wymuszają wzrost zainteresowania badaniami tych urządzeń.
Zapraszamy również do współpracy w zakresie wykonywanych przez nas badań:
- szaf i lad chłodniczych do profesjonalnego użytku (wg PNEN ISO 22041);
- sprzętu chłodniczy do użytku domowego (wg PN-EN 62552);
- zamrażarek do lodów (wg ISO 22043);
- schładzarek szokowych i zamrażarek do użytku profesjonalnego (wg ISO 22042);
- maszyn do lodów (wg PN-EN 16764).
LITERATURA
[1] Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2019/2018 z dnia 11 marca 2019 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 w odniesieniu do etykietowania energetycznego urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej.
[2] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego I Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią.
[3] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego i uchylające dyrektywę 2010/30/UE.
[4] PN-EN 23953-2.
[5] https://ec.europa.eu/ , dostęp 23.04.2021.
[6] https://eur-lex.europa.eu/, dostęp 23.04.2021.
[7] www.coch.pl , dostęp 23.04.2021.
Autorzy: mgr inż. Dorota NIEDOJADŁO, mgr inż. Bogdan SZCZEPAŃSKI
