Umowa ATP - informacje ogólne
Tabliczka ATP
Certyfikat ATP
Klasyfikacja ATP
Znak ATP
Kontrola okresowa
Żywność a ATP
Strony Umowy ATP
Umowia ATP (Agreement on the International Carriage of Perishable Foodstuffs and on the Special Equipment to be Used for such Carriage) – to kluczowe porozumienie regulujące międzynarodowy transport łatwo psujących się produktów spożywczych. Umowa ATP, przyjęta w ramach Komisji Ekonomicznej ONZ dla Europy (UNECE), stanowi fundamentalny zbiór zasad dotyczących bezpiecznego, skutecznego i zrównoważonego transportu tego typu towarów na całym świecie.
Znajdą tu Państwo kluczowe informacje dotyczące definicji i zakresu zastosowania umowy, wymogów dotyczących specjalistycznego wyposażenia transportowego oraz procedur związanych z przewozem i dokumentacją.
Aby lepiej zrozumieć, jak Umowa ATP wpływa na międzynarodowy handel produktami spożywczymi i jakie są jej korzyści oraz wymagania, zachęcamy do kliknięcia w odpowiednie kafelki obok.
Informacje szczegółowe Umowie ATP
Umowa ATP - informacje ogólne
Umowa o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP) została sporządzona w Genewie 1 września 1970 roku. Polska jest sygnatariuszem tej umowy od 1984 roku.
Umowa ATP oraz jej załączniki są regularnie uaktualniane przez Grupę Roboczą do spraw Przewozu Szybko Psujących się Artykułów Żywnościowych Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, znanej jako WP11.
Umowa określa warunki, jakie muszą spełniać środki transportu przeznaczone do przewozu szybko psujących się artykułów żywnościowych. Zawiera definicje, normy, warunki badań, sposób oznakowania specjalnych pojazdów oraz wymagane temperatury podczas przewozu.
Stosowanie przepisów wynikających z Umowy ATP jest obowiązkowe w przypadku transportu wszystkich produktów mrożonych oraz niektórych produktów schłodzonych.
Do 2018 roku do Umowy ATP przystąpiło 50 państw.
Państwa będące stronami Umowy dążą do utrzymania jakości transportowanej żywności oraz rozwoju handlu międzynarodowego w tym zakresie.
Rodzaje transportu objęte umową to:
- transport samochodowy,
- transport kolejowy,
- transport morski (o ile odbywa się na odległość mniejszą niż 150 km i bez przeładunku środkami transportu używanymi do przewozu lądowego lub przewozów lądowych, lub między dwoma takimi przewozami lądowymi).
Certyfikat ATP
Certyfikat ATP (Autoryzacja Techniczna Pojazdu) to dokument potwierdzający, że pojazd ciężarowy lub autobus spełnia wymagania techniczne i jest dopuszczony do przewozu towarów w transporcie międzynarodowym, w szczególności produktów spożywczych, które wymagają określonych warunków transportu.
Aby uzyskać certyfikat ATP, pojazd musi przejść badania techniczne, które są wykonywane w specjalistycznych stacjach badawczych. W ramach badań sprawdzane są m.in. właściwości termiczne i izolacyjne nadwozia oraz systemy chłodnicze lub grzewcze, w zależności od rodzaju ładunku, który będzie przewożony.
Certyfikat ATP jest ważny przez okres 6 lat, pod warunkiem, że pojazd przeprowadzi co najmniej raz w roku przegląd techniczny w zakresie nadwozia i systemu chłodniczego lub grzewczego. Po upływie tego okresu konieczne jest ponowne wykonanie badań technicznych i uzyskanie nowego certyfikatu ATP.
Certyfikat ATP jest ważny na terenie wszystkich krajów, które podpisały Konwencję ATP, w tym w większości krajów europejskich oraz niektórych krajów spoza Europy, takich jak Rosja czy Chiny.
Wzór wystawianego przez COCH certyfikatu ATP przestawiony jest poniżej:
Tabliczka i klasyfikacja
Wzór tabliczki:
W umowie ATP (A – aqreement, umowa; T – transport; P – perisahble, szybko psująca się żywność) środki transportu są klasyfikowane zgodnie z ich przeznaczeniem i wyposażeniem oraz wartością współczynnika przenikania ciepła ,,K’’.
Pierwsza litera oznacza rodzaj środka transportu:
- I – izotermiczny
- F – z mechanicznym urządzeniem chłodniczym – chłodnia
- C – ogrzewany środek transportu
- R – z układem chłodniczym – lodownia
- B – z mechanicznym urządzeniem chłodniczo-grzewczym
Druga litera odpowiada za typ izolacji cieplnej:
- R – izolacja wzmocniona
- N – izolacja normalna
Trzecia litera oznacza klasę temperatur:
- A÷F – dla chłodni
- A÷D – dla lodownia
- A÷D – dla ogrzewanych środków transportu
- A÷L – dla pojazdów z urządzeniem chłodniczym i grzewczym
Litera X występująca na czwartej pozycji oznacza, że środek transportu wyposażony jest w zdejmowalne lub zależne urządzenie cieplne.
Przykłady oznakowań chłodni i odpowiadające im zakresy temperatur przewozu oraz współczynniki przenikania ciepła K:
- FNA – od +12°C do 0°C, k ≤ 0,7 〈W/m²K〉
- FRB – od +12°C do -10°C, k ≤ 0,4 〈W/m²K〉
- FRC – od +12°C do -20°C, k ≤ 0,4 〈W/m²K〉
Znak ATP
Znak rozpoznawczy ATP składa się z:
- znaku klasyfikacji (na przykład FRC),
- daty ważności certyfikatu (na przykład 25-06-2021).
Znak rozpoznawczy ATP składa się z ciemnoniebieskich liter na białym tle.
Wysokość liter powinna wynosić co najmniej 100 mm dla znaku informującego o rodzaju klasyfikacji i przynajmniej 50 mm dla terminu ważności.
W przypadku mniejszych środków transportu o masie całkowitej nie większej niż 3,5 tony, dopuszcza się zmniejszenie wysokości liter znaku klasyfikacji do 50 mm (w przypadku rodzaju klasyfikacji) oraz do 25 mm (w przypadku daty ważności badania).
Oznakowanie badania ATP powinno znajdować się w górnych przednich narożnikach izolowanego cieplnie środka transportu.
Znak rozpoznawczy należy usunąć, gdy tylko środek transportu przestanie spełniać wymogi Umowy ATP.
Dane podane na oznakowaniu ATP (rodzaj klasyfikacji i data ważności) muszą być zgodne ze specyfikacją powiązanego z nim certyfikatu ATP.
Kontrola okresowa
Kontrola okresowa środków transportu chłodniczego zgodnie z umową ATP jest wymagana regularnie, począwszy od 6 lat od daty produkcji pojazdu, następnie co 3 lata. Wyjątkowo, kontrola może być przeprowadzana na żądanie właściwych władz. Podczas tych badań sprawdzane są kluczowe parametry, takie jak efektywność urządzenia chłodniczego w schładzaniu nadwozia do odpowiedniej temperatury w określonym czasie oraz stan izolacji termicznej, uszczelnień drzwi, grubości ścian i działania termostatu. Pozytywny wynik kontroli pozwala na uzyskanie certyfikatu ATP i przedłużenie eksploatacji pojazdu w dotychczasowej klasie przez kolejne trzy lata. Kontrole przeprowadzają wyszkoleni inspektorzy w specjalistycznych stacjach badawczych, takich jak Centralny Ośrodek Chłodnictwa (COCH), korzystając z odpowiedniego sprzętu pomiarowego.
Żywność - klasyfikacja
Temperaturę transportu powyżej 0°C obejmują klasy: FRC, FRC/X, RRC, RRX, FRB, FRB/X, RRB, RBB/X, FNA, FNA/X, RNA, RNA/X.
Produkt | Temperatura maksymalna |
---|---|
Surowe mleko1. | +6°C |
Mięso czerwone2 i duża dziczyzna (inna niż czerwone podroby). | +7°C |
Produkty mięsne3, mleko pasteryzowane, masło, świeży nabiał, (jogurt, kefir, śmietana, świeży ser4), gotowe do spożycia przyrządzone surowe warzywa i produkty warzywne5, skoncentrowany sok owocowy i produkty rybne niewymienione poniżej. | W temperaturze +6°C lub w temperaturze wskazanej na metce i/lub dokumentacji transportowej. |
Dziczyzna (inna niż dziczyzna duża), drób, króliki. | +4°C |
Czerwone podroby. | +3°C |
Mięso mielone. | W temperaturze +2°C lub w temperaturze wskazanej na metce i/lub dokumentacji transportowej. |
Ryby nieprzetworzone, mięczaki i skorupiaki6. | Na topniejącym lodzie lub w temperaturze topniejącego lodu. |
- Gdy mleko jest odbierane z gospodarstwa rolnego w celu bezpośredniej obróbki, temperatura może się podnieść podczas transportu do +10°C.
- W każdej postaci.
- Z wyjątkiem produktów w pełni przetworzonych przez solenie, wędzenie, suszenie lub sterylizację.
- Świeży ser oznacza ser niedojrzewający (niedojrzały), gotowy do konsumpcji w krótkim okresie po wyprodukowaniu, który ma ograniczony okres przydatności do spożycia.
- Surowe warzywa rozdrobnione, krojone na plastry lub zmniejszone w wielkości w inny sposób, ale z wyłączeniem tych, które były tylko myte, obierane lub przecinane na pół.
- Z wyjątkiem żywych ryb, żywych mięczaków i żywych skorupiaków.
Temperaturę transportu od 0°C do -10°C obejmują klasy: FRC, FRC/X, RRC, RRX, FRB, FRB/X, RRB, RBB/X, FNA, FNA/X, RNA, RNA/X.
Produkt | Temperatura maksymalna |
---|---|
Masło. | -10°C |
Masło i skoncentrowany sok owocowy. | Patrz punkt 7. |
- Dla wymienionych produktów żywnościowych głęboko mrożonych i mrożonych, które są przeznaczone do natychmiastowej obróbki po przybyciu na miejsce, można dopuścić powolny przyrost ich temperatury podczas przewozu, aby przybyły na miejsce mając temperaturę nie wyższą od żądanej przez nadawcę i wskazanej w umowie o przewozie. Temperatura ta nie może przekraczać najwyższej temperatury dopuszczalnej dla danego produktu żywnościowego w stanie chłodzonym wymienionej w załączniku 3 Umowy ATP.
Temperaturę transportu poniżej -10°C obejmują klasy: FRC, FRC/X, RRC, RRC/X.
Produkt | Temperatura maksymalna |
---|---|
Wszystkie produkty żywnościowe mrożone (z wyjątkiem masła). | -12°C |
Ryby, produkty rybne, mięczaki i skorupiaki mrożone lub (głęboko) szybko mrożone i wszystkie inne głęboko mrożone produkty żywnościowe. | -18°C |
Lody. | -20°C |
Strony umowy
- Albania
26.01.2005 - Andora
14.07.2008 - Arabia Saudyjska
13.01.2015 - Austria
01.03.1977 - Azerbejdżan
08.05.2000 - Belgia
01.10.1979 - Białoruś
03.08.2001 - Bośnia i Hercegowina
12.01.1994 - Bułgaria
26.01.1978 - Chorwacja
03.08.1992 - Czarnogóra
23.10.2006 - Czechy
02.06.1993 - Dania
22.11.1976
- Estonia
06.02.1998 - Finlandia
15.05.1980 - Francja
01.03.1971 - Grecja
01.04.1992 - Gruzja
30.11.1998 - Hiszpania
24.04.1972 - Holandia
30.11.1978 - Irlandia
22.03.1988 - Kazachstan
17.07.1995 - Kirgistan
22.10.2012 - Litwa
28.04.2000 - Luksemburg
09.05.1978 - Łotwa
06.02.2003
- Macedonia
20.12.1999 - Maroko
05.03.1981 - Mołdawia
11.09.2007 - Monako
24.10.2001 - Niemcy
08.10.1974 - Norwegia
14.07.1979 - Polska
05.05.1983 - Portugalia
15.08.1988 - Rosja
10.09.1971 - Rumunia
22.04.1999 - San Marino
17.05.2016 - Serbia
12.03.2001
- Słowacja
28.05.1993 - Słowenia
06.08.1993 - Stany Zjednoczone
20.01.1983 - Szwecja
13.12.1978 - Tadżykistan
28.12.2011 - Tunezja
03.04.2007 - Turcja
21.12.2012 - Ukraina
25.07.2007 - Uzbekistan
11.01.1999 - Węgry
04.12.1987 - Włochy
30.09.1977 - Wielka Brytania
05.10.1979
Bezpieczeństwo potwierdzone akredytacją
Zobacz ofertę Działu Certyfikacji
Dane kontaktowe
Poniżej znajdziesz spis danych kontaktowych do Laboratorium COCH
Sprawy ogólne
Kierownik laboratorium
mgr inż. Dorota Niedojadło
+48 12 637 08 57
+48 667 600 635
laboratorium@coch.pl